Sterole roślinne
Sterole roślinne w walce z cholesterolem
Sterole roślinne to składniki roślinne (tzw. fitosterole), które mają znacznie w diecie z uwagi na zdolność do obniżania poziomu cholesterolu we krwi. To naturalne komponenty błon komórkowych roślin, które swoją strukturą przypominają cholesterol znajdujący się w komórkach zwierzęcych. Ich spożycie obniża wchłanianie cholesterolu w przewodzie pokarmowym, prowadząc do zmniejszenia stężenia cholesterolu we krwi. Fitosterole znajdują się w różnych produktach roślinnych, jednak ich spożycie z dietą jest dosyć niskie i zapewnienie ilości korzystnie wpływającej na zdrowie tylko w ten sposób może być dosyć trudne. Dlatego też sterole znajdują się również w produktach wzbogacanych takich jak np. jogurty, czy też w suplementach diety.
Co to są sterole roślinne?
- Sterole roślinne inaczej fitosterole, to związki chemiczne o strukturze podobnej do cholesterolu. Ich głównym zadaniem jest obniżenie poziomu cholesterolu LDL tzw. „złego cholesterolu”, co w konsekwencji może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka choroby wieńcowej serca. Organizm ludzki nie jest w stanie samodzielnie produkować steroli roślinnych, dlatego muszą być one dostarczane wraz z dietą.
- Sterole roślinne działają poprzez częściowe blokowanie wchłaniania cholesterolu w przewodzie pokarmowym, co skutkuje obniżeniem jego poziomu we krwi. Warto zaznaczyć, że regularne spożywanie olejów roślinnych bogatych w sterole może nie być wystarczające, aby osiągnąć korzystny efekt obniżenia stężenia cholesterolu, dlatego niektóre produkty są wzbogacane w sterole roślinne, a także mogą występować w suplementach diety.
Działanie i korzyści zdrowotne
- Regularne spożywanie steroli roślinnych przynosi znaczące korzyści zdrowotne, szczególnie w kontekście obniżania poziomu cholesterolu LDL czyli tzw. „złego” cholesterolu, co z kolei zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej serca. Udowodniono, że efekt korzystny występuje w przypadku spożywania 1,5-3 g steroli roślinnych dziennie, co może przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni, w przypadku niektórych kategorii żywności.
- Fitosterole nie wpływają negatywnie na poziom dobrego cholesterolu HDL i poziom trójglicerydów, co jest istotne dla utrzymania profilu lipidowego w organizmie na właściwym poziomie.
Mechanizm działania steroli roślinnych
Sterole roślinne zmniejszają wchłanianie cholesterolu w przewodzie pokarmowym i zwiększają jego wydalanie z organizmu a przez to obniżają stężenie cholesterolu we krwi.
Źródła steroli w diecie
Sterole roślinne występują w różnych produktach spożywczych, ale najlepszym jego źródłem są oleje roślinne i orzechy. Źródła steroli roślinnych:
Oleje roślinne i nasiona:
- Olej kukurydziany
- Olej rzepakowy
- Olej słonecznikowy
Orzechy, nasiona i ziarna:
- Orzechy (laskowe, włoskie)
- Migdały
- Kukurydza
- Nasiona roślin strączkowych (np. fasola, groch)
Produkty wzbogacane:
- Tłuszcze do smarowania (np. margaryny)
- Przetwory mleczne np. jogurty
- Majonez i sosy sałatkowe
Warto pamiętać, że naturalnie produkty roślinne zawierają tylko niewielkie ilości steroli roślinnych i dostarczenie z dietą takiej ilości steroli roślinnych, która wykazuje korzystny efekt zdrowotny, czyli 1,5-3 g dziennie, może nie być możliwe. Dlatego dla osób z podwyższonym poziomem cholesterolu, włączenie żywności wzbogaconej w sterole roślinne czy suplementacji diety sterolami roślinnymi może być dobrym jej uzupełnieniem.
- Sterole roślinne można znaleźć w różnorodnych produktach spożywczych, jednak ich naturalna zawartość w większości pokarmów jest niewystarczająca, aby osiągnąć efekty obniżenia poziomu cholesterolu. Średnie spożycie steroli roślinnych w populacji polskiej wynosiło ok. 255 mg/dzień. W związku z tym, na rynku dostępne są produkty wzbogacone w sterole roślinne i suplementy diety ze sterolami, które mogą pomóc w obniżaniu poziomu cholesterolu, jeśli są spożywane regularnie i w odpowiednich ilościach. Głównymi źródłami steroli roślinnych w naszej diecie są oleje roślinne i nasiona. Szczególnie warte uwagi są oleje: kukurydziany, zawierający aż 746 mg steroli na 100 g, rzepakowy, z zawartością 630 mg na 100 g, oraz słonecznikowy, dostarczający 290 mg na 100 g. Również produkty takie jak soja, sezam, mak, pszenica, orzechy oraz nasiona roślin strączkowych są dobrym źródłem tych cennych substancji. Źródłem steroli mogą być również otręby dostarczając ok. 115 mg steroli na 100 g. Orzechy i nasiona, takie jak sezam, orzechy włoskie, laskowe i migdały, również zawierają te cenne substancje, oferując 116-714 mg steroli na 100 g.
- Nie można zapominać o produktach wzbogaconych w sterole roślinne, takich jak margaryny, napoje mleczne np. Danacol, majonezy. Te produkty są specjalnie przygotowane, aby dostarczać odpowiednią ilość steroli roślinnych.
- Źródłem steroli roślinnych mogą być również suplementy diety np. Danacol Plus, który uzupełnia dietę w odpowiednią ilość steroli. Zawiera też witaminę B1 (tiaminę) wspierającą prawidłowe funkcjonowanie serca. Produkt ten powinien być spożywany po głównym posiłku, gdyż zazwyczaj jest to posiłek o najwyższej zawartości cholesterolu.
- Włączenie do codziennej diety osób z podwyższonym poziomem cholesterolu produktów bogatych w sterole roślinne, może mieć znaczący wpływ na jego obniżenie i poprawę ogólnego stanu zdrowia sercowo-naczyniowego.
Kiedy i dla kogo sterole roślinne są polecane
Sterole roślinne są polecane dla osób z podwyższonym poziomem cholesterolu, zgodnie z obowiązującymi wytycznymi. Osoby przyjmujące leki obniżające poziom cholesterolu również mogą spożywać produkty zawierające sterole roślinne, powinny one jednak skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem takich produktów do swojej diety.
Podsumowanie
Podsumowując, sterole roślinne to ważny element diety na obniżenie cholesterolu. Poprzez częściowe blokowanie wchłaniania cholesterolu w przewodzie pokarmowym, sterole roślinne skutecznie przyczyniają się do obniżenia jego poziomu we krwi, jednocześnie nie wpływając negatywnie na poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Ich spożywanie, zarówno z produktami roślinnymi, jak i z produktami wzbogacanymi czy suplementami diety, stanowi dobry sposób na utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi.
Jednocześnie, należy pamiętać o tym, że poza sterolami roślinnymi, ważnym elementem jest zdrowy styl życia prawidłowa dieta i regularna aktywność fizyczna, które łącznie stanowią podstawę interwencji w zakresie obniżania poziomu cholesterolu oraz utrzymania go na prawidłowym poziomie.
*Udowodniono, że sterole roślinne obniżają poziom cholesterolu we krwi. Wysoki poziom cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca. Korzystny efekt występuje w przypadku spożywania 1,5 – 3 g steroli roślinnych dziennie.
Danacol Plus Suplement diety. Zawiera składniki, które wspomagają funkcje organizmu poprzez uzupełnienie normalnej diety. Nie ma właściwości leczniczych. Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety. Zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia mają istotne znaczenie.
